J-7-jet stort in op school in Dhaka: 36 doden bij crash van Bangladesh Luchtmacht

Op 21 juli 2025, precies om 13:12 uur lokale tijd, stortte een Chengdu FT-7BGI-jet van de Bangladesh Luchtmacht in op het terrein van de Milestone School & College in de wijk Uttara van Dhaka. De impact veranderde een gewone middag in een nachtmerrie: minstens 36 mensen kwamen om het leven — 32 leerlingen, drie docenten en de piloot — en 172 anderen raakten gewond, 25 daarvan in kritieke toestand. Het vliegtuig, een Chinese trainerversie van de J-7, was net opgestegen van BAF Base Bir Uttom A.K. Khandker in Kurmitola, toen het plotseling uit controle raakte. De piloot, vliegtuigleider Toukir Islam Sagar, was op zijn eerste solovlucht met een gevechtsvliegtuig. Hij probeerde het toestel van de bevolkte wijk af te sturen, maar had te weinig hoogte voor een veilige ejectie. Zijn laatste actie was een daad van moed — geen paniek, maar een poging om de dood van anderen te voorkomen. Hij overleefde de crash even, maar stierf later in het Combined Military Hospital in Dhaka.

Hoe kon dit gebeuren op een rustige schoolmiddag?

De crash vond plaats op een vrijdag, net voor de middagpauze. De kinderen zaten nog in de klas — de meesten jonger dan twaalf jaar — toen het vliegtuig met een knal de dakterrand van Block 7 raakte, een zeven verdiepingen tellend gebouw. Het toestel boorde zich door de ingang van het Haider Ali Building, een klaslokaalcomplex waar de lagere school afwezig was. De impact veroorzaakte een enorme brand, en het vuur verspreidde zich razendsnel door de betonnen structuren. Getuigen beschreven een ‘oerlijke knal’ gevolgd door rook en een ‘regen van stenen en schoolboeken’. De school, een van de populairste privéonderwijsinstellingen in Uttara, had meer dan honderd leerlingen aanwezig. De meeste doden waren kinderen uit groep 4 tot 7. De luchtvaartautoriteiten bevestigden dat de FT-7BGI, een ouder model dat sinds de jaren 80 in Bangladesh wordt gebruikt, een onderhoudsprobleem had. De vliegtuigfabrikant, Chengdu Aircraft Industry Group, heeft geen officiële reactie gegeven.

De piloot: een jonge officier met een zware last

Flight Lieutenant Toukir Islam Sagar, 28, was een veelbelovend lid van de Bangladesh Luchtmacht. Volgens collega’s was hij ‘een perfectionist’, die elk moment op de vliegbasis doorbracht. Zijn eerste solo-vlucht met een gevechtsvliegtuig was een mijlpaal — en een risico. De FT-7BGI is geen modern toestel: hij heeft een verouderde hydraulische sturing en een lage veiligheidsmarge bij lage hoogte. Een bron binnen de luchtmacht zei: ‘Hij had net 12 uur training achter de rug. De instructeur had hem gezegd dat het toestel ‘stijf’ was, maar niet gevaarlijk.’ Toen de motor falde, was de hoogte nog geen 300 meter. Er was geen tijd om een parachute te openen. De YouTube-opname van een bewaker toont hoe het vliegtuig plotseling schuine neerdaalt, alsof het wordt getrokken door een onzichtbare kracht. De vliegtuigkast van Sagar werd later gevonden, intact, met zijn vliegbril nog op. Zijn laatste woorden, volgens de cockpitrecorder, waren: ‘Control lost. Steer left. Avoid school.’

De reactie: een land in shock

De regering van Bangladesh kondigde drie dagen nationale rouw aan. Premier Sheikh Hasina sprak live op televisie: ‘Dit is geen ongeluk. Dit is een tragedie die we moeten begrijpen — niet vergeten.’ De Bangladesh Army, de politie en de brandweer zetten de hele nacht door met opsporingen. Veertien soldaten, één politieagent en één brandweerman raakten gewond tijdens de reddingsactie. De National Institute of Burn and Plastic Surgery in Dhaka kreeg 60 brandwonden slachtoffers — de meeste kinderen met derdegraads verbrandingen op meer dan 40% van het lichaam. De ziekenhuizen waren overbelast. Sommige ouders moesten wachten 12 uur voor een behandeling. Een moeder uit Uttara, die haar dochter verloor, zei: ‘Hij vloog niet om te doden. Hij probeerde te redden. Maar wie zorgt er voor de machines die hij moest vliegen?’

Waarom dit gebeurde — en waarom het niet de eerste keer was

De Bangladesh Luchtmacht heeft ongeveer 200 vliegtuigen in dienst, waarvan meer dan 40 Chengdu J-7-varianten. De FT-7BGI is een verouderde versie, oorspronkelijk ontworpen in de jaren 70. De laatste grote crash vond plaats in 2017, toen een J-7 in het noorden van Bangladesh neerstortte, met dodelijke gevolgen voor drie boeren. In 2021 stortte een trainerjet in het zuiden, maar daar was geen grondverlies. De luchtmacht heeft sinds 2020 geen grondige inspectie meer gedaan van de J-7-vloot. Volgens een rapport van het Internationaal Luchtvaartagentschap van de Verenigde Naties, is de onderhoudsstand van de Bangladesh Luchtmacht ‘onder de internationale normen’. De Chinese leverancier heeft geen onderdelen meer in voorraad voor deze oude modellen. De vliegtuigen worden nu met ‘kopieën’ en ‘herstelde onderdelen’ bijgehouden — een risico dat bekend was bij de commando’s. ‘We vliegen met schaapshuiden,’ zei een anonieme piloot aan een lokale journalist. ‘Deze machines zijn ouder dan onze ouders.’

Wat komt er nu?

De Bangladesh-regering heeft een onafhankelijke onderzoekscommissie ingesteld, met leden van de luchtmacht, civiele experts en een vertegenwoordiger van de Verenigde Naties. De eerste conclusies worden verwacht binnen vier weken. Maar de druk groeit: internationale luchtvaartorganisaties vragen om een tijdelijk stilleggen van alle J-7-vluchten. De Verenigde Staten en India hebben al hun militaire trainingen in Bangladesh opgeschort. De familie van de piloten eist een openbaar onderzoek — en compensatie voor de slachtoffers. De school, die nu een ruïne is, zal worden herbouwd — maar met een monument voor de doden. Een leerling die overleefde, schreef op een muur: ‘We waren aan het leren. Hij probeerde ons te redden. We zullen nooit vergeten.’